1987-1993 yılları arasında 1.300'den fazla Filistinli öldürüldü, 120.000'den fazlası yaralandı ve 600.000'i hapse atıldı. 1987 yılında başlayan Birinci Filistin İntifadasından hikayeler…

MERYEM ŞAHİN

İNTİFADA

HİKAYELERİ

YÖNETMEN

İsrail, Haziran 1967'de altı gün içinde (Doğu Kudis dahil) Batı Şeria ve Gazze Şeridi'ndeki Filistin topraklarının tahminen 6.000 kilometrekaresini ve buna ilave olarak Mısır'ın Sina bölgesi ile Suriye'deki Golan Tepeleri'ni ele geçirdi. Siyonist proje, tek taraflı ilhaklar ve toprak kazanımları ile genişlerken, 300 binden fazla Filistinli memleketlerinden sürülerek komşu ülkelere göçe zorlandı.

İntifadanın mesajı basitti. […] Filistin halkının işgali istemediği, kendi kaderlerini kendileri tayin etmek istedikleri mesajı veriliyordu. Tüm dünya bu mesajı aldı.
RAJI SOURANI
FİLİSTİN İNSAN HAKLARI MERKEZİ

İsrail, tarihi Filistin'de bir Yahudi çoğunluk oluşturma ve yeni işgal edilen toprakların nüfus dengesini değiştirme stratejisi kapsamında Filistin topraklarında yerleşimler kurdu. 1967'den on yıl sonrasına gelindiğinde İsrail bölgede 45 yerleşim kurmuş, işgal altındaki Batı Şeria ve Gazze Şeridi'nin her yanını askeri koloniler sarmıştı.

 

İşgal altında yaşayan her Filistinli, hareket kısıtlamalarının ne demek olduğunu bilir. Onlarca İsrail askeri kontrol noktası ve yerleşim varken, bir şehirden diğerine gitmek son derece zor. Ne gariptir ki, bazı tahminlere göre, Filistinliler, 1967'yi takip eden yirmi yılda 800 milyon dolar civarında, yani İsrail hükümetinin aynı dönemde kendilerine harcadığı miktarın iki katı kadar vergi verdi.

 

Beni de yakaladılar, çünkü Refah'a giren İsrailli bir yerleşimcinin öldürülmesine yardım etmiştim.
TAISIR BOURDAINEH
ESKİ MAHKUM

İsrail, tarihi Filistin'in fethini 1967 yılında tamamlamış olsa da, İsrail'de kalan ve (ikinci sınıf) vatandaşlık alan Filistinlilerden toprak almaya devam etti. 1976 ilkbaharına gelindiğinde İsrail'de yaşayan Filistinliler artık bu durumdan usanmıştı. Yüzlerce Filistinli bir araya gelerek topraklarının yavaş yavaş çalınışına karşı ilk halk protestosunu düzenledi.

Okuldaki finallerim için beş kez çalıştım. Üç defasında sınavlardan hemen önce bizi tutukladılar. Bir gizli servis çalışanı bana finallere girmemin ya da üniversiteye gitmemim yasak olduğunu söyledi.
FAYEZ ARAFT
İNTİFADA EYLEMCİSİ

1976 yılındaki Toprak Günü, Filistin milliyetçiliğinde bir dönüm noktası oldu. İsrail'de ve İşgal Altındaki Filistin Topraklarında gösteri düzenlemeye karar veren Filistinlilerin sayısı giderek artıyordu. Bölgede karışıklık aylarca sürdü. Protestoların ilk turunda tahmini olarak 48 Filistinli öldürüldü.

 

1987'de işgal altındaki Filistinliler de "Yeter!" dedi. Olaylar, Gazze'deki Cebaliye mülteci kampından silahsız dört işçinin, İsrail askerleri tarafından tankla ezilerek öldürülmesi üzerine başladı. İsrail, olayı kaza olarak nitelendirse de, Filistinli görgü tanıkları, bunun iki Arap direnişçi tarafından öldürülen altı İsrail askerinin intikamını almak için kasten yapılmış bir şey olduğunu söyledi. Birinci İntifada böyle başladı.

 

İntifada, Arapça'da "silkinmek" ya da "uyanmak" demek. Binlerce Filistinli, ortadaki bu acımasız işgalin artık kabul edilemez olduğunu İsrail'e göstermek için kitlesel gösterilere katıldı.

Birinci İntifada'nın resmi başlangıç tarihi 8 Aralık 1987. Altı yıl boyunca yaşanan sokak çatışmaları atılan taşlarla kazanıldı. Birleşmiş Milletler'e göre 1987-1993 yılları arasında 1.000'in üzerinde Filistinli öldürüldü.

 

İsrail'e Filistinlileri ezmek için daha güçlü bir ordu kursun diye para vermeyi reddettik. İsrail ordusu şehrimizi 40 gün kuşatma altında tuttu. Vergi ödemeyenlerin evlerini basıp tahrip ettiler.
GEORGE RISHMAWI
BEYTÜLLAHİM ÜNİVERSİTESİ

Birinci İntifada genel olarak camilerden çıkma bir devrim olarak görülür. Camiler, seküler güçlerle birlikte harekete bir yön verdi. İslami Cihad ve Müslüman Kardeşler, öğrencilere ve sıradan Filistinlilere öncülük eden önemli gruplar haline geldi. 1987 yılında ise Hamas kuruldu.

Yeni yara türleri görüyorduk. İlk gördüklerimiz göz yaşartıcı gaz ve plastik mermi yaraları oldu. Sonraları ise darp ve gerçek kurşun yaraları...
HANI RUSTUM
DOKTOR, ŞİFA HASTANESİ, GAZZE

İşçiler greve gidiyor, bölge sakinleri vergi vermiyor, anneler toplumsal dayanışma hareketi kapsamında çocuklarını evde eğitiyordu. Beyt Sahur'da yaşayan Filistinliler, kendilerine İsrail tarafından verilen zorunlu kimlik kartlarını sivil itaatsizlik eylemi kapsamında çöpe attı.

Yarım milyondan fazla Filistinlinin katıldığı ayaklanmayı bastırmak için 80.000 civarında İsrail askeri görevlendirildi. İsrail, diğer yöntemler işe yaramayınca, askerlerine bölgede terör estirme yetkisi verdi. Bu teröre maruz kalan Filistinliler çoğu zaman silahsızdı.

İsrail işgali altında Filistin milliyetçiliğinin ifade edilmesi yasaktı. Filistin bayrağı yasaklıydı. Filistin kelimesini kullananlara ağır hapis cezaları verilebiliyordu. Fakat buna rağmen çoğu Filistinli, sömürgeci işgalin baskılarına karşı mücadeleden yılmadı.

Hapse atılanların birçoğu işbirlikçiler yüzünden yakalandı. Onların yüzünden birçok savaşçı öldü. İşbirlikçiler o süreçte önemli rol oynadı.
MUYAD ABDÜL SEMED
ESKİ EYLEMCİ VE MAHKUM

Düzenlenen birlik yürüyüşleriyle Filistin milliyetçiliği güçlenirken, hem seküler güçler, hem de İslamcı hareketler coşkulu protesto şarkılarıyla gençleri harekete geçiriyordu. Onlarca Filistinli sanatçı hapse atılırken, onların hapishanelerde yaptıkları yeni şarkılar, dışarıdaki yüzlerce protestocu için birer gösteri çağrısı oluyordu.

İsrail, işbirlikçi ve muhbirler vasıtasıyla hareketi bölmeye çalıştı. Birinci İntifada sırasında 800 Filistinli İsrail ile işbirliği yaptıkları iddiasıyla direnişçiler tarafından öldürüldü.

FİLMİ İZLEYİN

1. BÖLÜM

2. BÖLÜM

İNTİFADA

İŞGAL ALTINDAKİ TOPRAKLAR

EKİP

DIRECTED BY

MARIAM SHAHIN

 

YÖNETMEN VE FOTOĞRAF

GEORGE AZAR

 

YAPIMCI

SIRI AL-KHALILI

 

KAMERAMAN

HAFSEP NAPALIAN

GARO NAPALIAN

MO'NES ABU NAHEL

HAFEZ OMAR

HAMOUDI TARAD

OSAMA BOUATEL

 

EDİTÖR

EYAD HAMAM

 

YAPIM ŞİRKETİ

MAYSARA FILMS, JORDAN

GREYSCALE, JORDAN

 

YÖNEÜİCİ PRODÜKTÖR

RAWAN DAMEN

 

YAPIM YILI

2014

 

AL JAZEERA TÜRK TARAFINDAN TÜRKÇEYE UYARLANMIŞTIR – 2015.

 

© TÜM HAKLARI AL JAZEERA'YA AİTTİR.

BAŞA DÖN

FİLİSTİN REMİKS

© AL JAZEERA MEDIA NETWORK,

2015