Bir zamanlar Arap dünyasının en büyük Yahudi topluluğuna ev sahipliği yapan Fas'ta çeyrek milyon Yahudi yaşıyordu. Ancak 1948 yılında İsrail devleti kurulunca, pek çoğu ülkeden ayrılmaya razı edildi. Bugün Fas'ta sadece 2 bin Yahudi kaldı.

Charlotte Bruneau

FAS'A DÖNÜŞ

YÖNETMEN

Fas Yahudilerinin hikayesi ülkeyi terk edenlerin, kalanların ve bugün tekrar geri dönenlerin bakış açısından anlatılıyor.

 

Fas topraklarında 2.000 yıldan uzun süre yaşayan Yahudiler, burada yüzlerce yıl Müslümanlarla bir arada var oldu. Bir zamanlar Arap dünyasının en büyük Arap Yahudi topluluğuna ev sahipliği yapan Fas'ta çeyrek milyon Yahudi yaşıyordu.

 

Fakat 1948 yılında İsrail devletinin kurulmasıyla birlikte işler değişmeye başladı.

Bu süreçte kilit rol oynayan İsrail gizli servisi Mossad, binlerce Fas Yahudisini tehlikede olduklarına inandırarak evlerini terk edip İsrail'e taşınmaya ikna etti ve ülkeden ayrılmalarını kolaylaştırmak için gizlice çalıştı.

 

Müslüman ve Yahudi kültürleri arasında bir uyum vardı.
FANNY MERGUI
DÖNÜŞ YAPAH FAS YAHUDİSİ

Kendisi de dönüş yapan Fas Yahudilerinden olan siyasi aktivist Fanny Mergui'ye göre, o dönemde ülkedeki Yahudi topluluğu kendilerini "büyük bir tehdit altında" hissetmişti ve "son derece yoğun bir Siyonist propaganda vardı".

 

Bazı Yahudiler Mossad'ın girişimine direnerek Fas'ta kaldı, ama çoğunluk ülkeden ayrıldı. Bugün Fas'ta sadece 2 bin civarında Arap Yahudisi yaşıyor.

Ülkeden gidenlerin birçoğu için İsrail'deki yeni hayatları pek de hayal ettikleri gibi olmadı. Çoğu, yeni ülkelerinde kendilerini dışlanmış hissetti. Fas ile olan bağları bugün bile çok kuvvetli.

İki ülke arasında resmi diplomatik bir ilişki olmasa da Fas İsrail'in bölgedeki en büyük üçüncü ticaret ortağı.

 

Çocuk yaşımda İsrail'e gittiğimde Fas'taki hayatımızın daha iyi olduğunu fark ettim.
PINHAS SUISSA
DÖNÜŞ YAPAN FAS YAHUDİSİ

Ülkede kalmayı tercih eden Yahudilerin birçoğu, Fas'ın bir yandan İsrail ile güçlü bir ticari ilişki içinde oluşu, diğer yandan ise Filistin davasına açık bir şekilde destek vermesinin yarattığı gerilimi hissediyor.

Yahudi topluluğunun göçü organize edildikten sonra Fas ile İsrail arasında dostane ilişkiler gelişti.
SION ASSIDON
İSRAİL'İ BOYKOT HAREKETİ

Günümüzde Fas'ta çok az sayıda Yahudi yaşıyor olsa da, Müslüman çoğunluk ve Yahudi azınlık, ülkenin zengin, çok yönlü kültürünü ve Yahudi mirasını korumaya kararlı. Ülkeyi çok sayıda İsrailli ziyaret ediyor ve içlerinden İsrail'e Fas'tan gitmiş olanlar geri dönmeyip kalmaya karar veriyor.

 

Yönetmenliğini Charlotte Bruneau'nun üstlendiği bu filmde Fas'ı terk eden, ülkede kalmayı tercih eden ve zamanında göç edip daha sonra dönmeye karar veren Fas Yahudilerinin hikayelerine tanık oluyoruz.

 

FİLMİ İZLEYİN

MÜLTECİLER

SİYONİZM

EKİP

YÖNETMEN

CHARLOTTE BRUNEAU

 

YÖNETMEN YARDIMCISI

LAMISSE KHAIRAT

 

GÖRSEL YÖNETMEN

BENJAMIN MOREL

 

EDİTÖR

CHARLOTTE BRUNEAU

 

MÜZİK

MARTIN WIESE

 

YAPIM ŞİRKETİ

LOUFOK PRODUCTIONS, LUXEMBOURG

 

YÖNETİCİ PRODÜKTÖR

RAWAN DAMEN

 

YAPIM YILI

2014

 

AL JAZEERA TÜRK TARAFINDAN TÜRKÇEYE UYARLANMIŞTIR – 2015.

 

© TÜM HAKLARI AL JAZEERA'YA AİTTİR.

BAŞA DÖN

FİLİSTİN REMİKS

© AL JAZEERA MEDIA NETWORK,

2015